Trong tuần qua, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã công bố kế hoạch áp dụng mức thuế quan mới đối với nhiều quốc gia từ thứ Hai hoặc thứ Ba tới đây, đánh dấu bước đi mới trong cuộc chiến thương mại nhằm định hình lại các mối quan hệ thương mại toàn cầu theo hướng có lợi cho Mỹ. Những điều này không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến nền kinh tế Mỹ mà còn tác động đến các quốc gia khác trên toàn thế giới.
Mức thuế quan mới đối với ngành công nghiệp ô tô
Trong cuộc gặp gỡ với Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba, ông Trump cho biết thuế ô tô vẫn đang được thảo luận dựa trên các cân nhắc về việc miễn giảm ở các quốc gia tiềm năng. Ông nhấn mạnh rằng từ lâu mức thuế 10% của Liên minh Châu Âu (EU) đối với ô tô nhập khẩu đã cao hơn nhiều so với mức thuế ô tô 2.5% của Mỹ. Ông cũng đề cập rằng Châu Âu sẽ không nhận ô tô từ Mỹ, nhưng nghiễm nhiên sẽ có hàng triệu xe được chuyển từ phía Tây qua Đại Tây Dương hàng năm.
Mỹ hiện đang chịu mức thuế 25% đối với xe bán tải, một nguồn lợi nhuận quan trọng của hàng sản xuất ô tô Detroit như General Motors (GM.N) và Ford (FN). Ngành ô tô là ngành đầu tiên chịu ảnh hưởng từ mức thuế quan mới.
Mức thuế quan có thể ảnh hưởng lớn đến ngành công nghiệp ô tô Mỹ.
Mỹ chính thức áp thuế 25% đối với ngành thép và nhôm
Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết sẽ áp dụng mức thuế mới 25% đối với tất cả mặt hàng thép và nhôm nhập khẩu vào Mỹ, ngoài mức thuế kim loại hiện hành trong bối cảnh cải cách chính sách thương mại của Mỹ hiện tại. Ông nói rằng sẽ công bố mức thuế quan mới có hiệu lực ngay, áp dụng đối với tất cả quốc gia và tương ứng với mức thuế quan mà các quốc gia áp dụng. Rất đơn giản rằng, nếu hài lòng thuế với Mỹ thì Mỹ cũng sẽ tính lại, theo nguyên tắc có đi có lại.
Về phía Canada, quốc gia này không phản ứng trước thông báo áp thuế mới đối với mặt hàng nhôm và thép của ông Trump cho đến khi nhận được văn bản chính thức. Còn phía Nhật Bản từ chối bình luận thông báo mới từ ông Trump. Ngoài ra, ông Trump cho biết việc áp thuế quan mới sẽ giúp US Steel thành công trở lại.
Trong nhiệm kỳ trước, ông Trump đã áp thuế 25% đối với thép và 10% đối với nhôm, nhưng sau đó đã miễn thuế cho một số đối tác thương mại, bao gồm Canada, Mexico và Brazil. Cựu Tổng thống Joe Biden sau đó đã phải phản ứng các thỏa thuận hạn ngạch miễn thuế với Vương quốc Anh, Liên minh Châu Âu và Nhật Bản.
Công suất sử dụng của nhà máy thép đã tăng lên mức trên 80% vào năm 2019 sau mức thuế quan ban đầu của Trump, nhưng đã giảm kể từ đó vì sự thống trị toàn cầu của Trung Quốc đối với ngành này đã đẩy giá thép xuống. Một nhà máy luyện nhôm ở Missouri được hồi sinh nhờ mức thuế quan đã bị Magnitude 7 Metals đóng cửa vào năm ngoái.
Theo dữ liệu của Chính phủ và Viện Sắt thép Mỹ, các nguồn nhập khẩu thép lớn nhất của Mỹ là Canada, Brazil và Mexico, tiếp theo là Hàn Quốc và Việt Nam.
Với biên độ lớn, Canada – quốc gia giàu tài nguyên, là nhà cung cấp kim loại nhôm nguyên sinh lớn nhất cho Mỹ chiếm 79% tổng lượng nhập khẩu trong 11 tháng đầu năm 2024. Mexico là nhà cung cấp phế liệu nhôm chính cho nước Mỹ.
Quốc gia nào chịu ảnh hưởng lớn sau công bố mức thuế quan mới?
Trong các phiên điều trần phê chuẩn gần đây, ứng cử viên Bộ trưởng Thương mại của ông Trump là Howard Lutnick đã lên tiếng lo ngại về mức thuế quan cao của Ấn Độ, trong khi ứng cử viên đại diện Thương mại Mỹ là Jamieson Greer đã thảo luận về các khiếu nại của Mỹ về thuế quan và rào cản thương mại của Việt Nam và Brazil.
Theo dữ liệu của Tổ chức Thương mại Thế giới, thuế quan trung bình theo trọng số thương mại của Mỹ là khoảng 2.2%, so với 12% của Ấn Độ, 6.7% của Brazil, 5.1% của Việt Nam và 2.7% của các nước Liên minh Châu Âu.
Biểu đồ thuế quan
Ông Trump dự kiến sẽ sử dụng mức thuế quan cao hơn đối với hàng nhập khẩu nước ngoài để giúp chi trả cho việc gia hạn các đợt cắt giảm thuế năm 2017 của ông, trong khi đó, các nhà phân tích ngân sách độc lập cho biết có thể khiến nợ của quốc gia này tăng thêm hàng nghìn tỷ USD. Việc tăng thuế quan có thể bù đắp một phần chi phí đó, mặc dù chúng chỉ chiếm khoảng 2% doanh thu hàng năm trong những năm gần đây.
Tổng thống Mỹ Donald Trump đã công bố mức thuế 25% đối với Canada và Mexico nhưng đã hoàn lại sau phản ứng tiêu cực từ các nhà đầu tư. Hai đối tác thương mại lớn nhất của Mỹ đã đồng ý tăng cường nhập khẩu thực thi tại biên giới.
Niềm tin của người tiêu dùng Mỹ đã giảm xuống mức thấp nhất trong 7 tháng qua vào tháng 02/2025 và thái độ của những người theo Đảng Cộng hòa nên tối tăm khi các hộ gia đình đánh giá những gì hàm chứa lạm phát sẽ tăng đột biến do chính sách thuế quan mới của Trump.
Ông Trump và Đảng Cộng hòa có mục tiêu công bố gói thuế và chi tiêu đầy tham vọng của họ vào cuối tuần này. Điều này phải đối mặt những thách thức khi phải được Quốc hội thông qua, nơi Đảng Cộng hòa năm giữ tỷ lệ phiếu thấp ở Hạ viện và Thượng viện. Đảng Cộng hòa dự kiến sẽ dựa và các quy tắc ngân sách bí mật để vượt qua sự phản đối của Đảng Dân chủ, điều này yêu cầu họ phải làm việc theo đúng tiến độ.
Trong phiên điều trần phê chuẩn mới đây, Greer cho biết các quốc gia khác sẽ cần phải giảm rào cản đối với hàng xuất khẩu của Mỹ nếu họ muốn duy trì quyến tiếp cận thị trường Mỹ, đặc biệt là Việt Nam.
Greer cho biết: “Nếu được chấp thuận, tôi cần phải đến các quốc gia này và giải thích với họ rằng nếu họ muốn tiếp tục được tiếp cận thị trường Mỹ, chúng ta cần phải có sự thương mại tốt hơn.”
Khuyến nghị của các chuyên gia trong bối cảnh Mỹ áp thuế cao
Một giáo sư Trung Quốc chia sẻ với tờ Global Times rằng mức thuế quan mới của Mỹ không chỉ làm gián đoạn thêm các nền kinh tế phụ thuộc sâu vào hệ thống thương mại toàn cầu mà còn có nguy cơ làm mất ổn định khu vực lớn hơn, vì mức thuế quan chung không bắt nguồn từ các nguyên tắc thị trường mà theo logic chính trị “Nước Mỹ trên hết”.
Ông Cui Hongjian, Giáo sư của Học viện Quan hệ Quốc tế và Toàn cầu tại Đại học Ngoại ngữ Bắc Kinh, cảnh báo rằng các chính sách thuế quan toàn diện có thể làm xáo trộn chuỗi cung ứng và công nghiệp toàn cầu, đẩy chi phí thương mại lên cao và làm suy yếu nền tảng tăng trưởng thương mại thế giới và khu vực.
Các điều này cho thấy các nước phải bắt đầu đàm phán lại Hiệp định Thương mại Tự do với Mỹ cũng sớm càng tốt và không nên chờ đợi hơn nữa, mà phải chấm dứt ngay tình trạng bất ổn này.
Tác động từ mức thuế quan mới có thể không chỉ ảnh hưởng đến Mỹ mà còn đến các quốc gia khác.
Do đó, các quốc gia khác cần duy trì các khuôn khổ đa phương khuyến khích đàm phán và hợp tác, đồng thời thực hiện các bước cụ thể để tăng cường hợp tác khu vực, điều này sẽ giúp ổn định thương mại toàn cầu và hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, giáo sư lưu ý.
Trung Quốc không chủ động gây ra các tranh chấp thương mại và sẵn sàng giải quyết các vấn đề thông qua đối thoại và tham vấn, ông He Yongqian, người phát ngôn của Bộ Thương mại Trung Quốc, cho biết tại một cuộc họp báo vào thứ năm, để đáp lại hành động áp thuế gần đây của Mỹ. Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh rằng Trung Quốc chắc chắn thực hiện các biện pháp cần thiết để kiên quyết bảo vệ các quyền và lợi ích của mình trước các động thái này của Mỹ.
Một số quốc gia đã chuẩn bị cho các tác động tiềm ẩn và theo dõi chặt chẽ các diễn biến, vì kế hoạch mới nhất của Mỹ có thể khiến các thỏa thuận thương mại hiện có rơi vào tình trạng hỗn loạn.
Về phía Việt Nam, mới đây, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã chỉ thị cho Nội các chuẩn bị cho một cuộc chiến tranh thương mại toàn cầu có thể xảy ra sau khi Mỹ áp đặt mức thuế mới đối với Trung Quốc. Ông cho biết “nếu một cuộc chiến tranh thương mại toàn cầu xảy ra, nó có thể phá vỡ chuỗi cung ứng và thu hút thị trường xuất khẩu của đất nước, gây ra rủi ro đáng kể cho nền kinh tế Việt Nam.”
Đây là một tình hình khó khăn nhưng cần phải có các chiến lược và biện pháp hiệu quả để quản lý và ứng phó với những thách thức này trong tương lai.
Bài viết trên nhằm cung cấp cái nhìn sâu sắc về chính sách thuế quan mới của Mỹ và những ảnh hưởng của nó đến thương mại toàn cầu. Để tìm hiểu thêm và nhận tư vấn về các dịch vụ định cư tại Mỹ, Úc, Canada và Châu Âu, hãy truy cập auwingroup.com.vn.